De komst van vier kleinschalige opvangcentra binnen de gemeente Heusden is nog niet zeker
HEUSDEN – Afgelopen donderdag was er een extra raadsvergadering over de opvang van vluchtelingen binnen de gemeente. Inwoners verkeerden ten onrechte in de veronderstelling dat er deze avond sprake zou zijn van recht van inspraak.
De Heusdense Courant vermeldde dat er tijdens de raadsvergadering sprake zou zijn van inspraak van burgers. Ze zouden constructief mogen meedenken over de vier locaties waar de vluchtelingen ondergebracht gaan worden. Burgemeester Hamming moest de toegestroomde burgers teleurstellen: “Dit bericht is onjuist en wordt komende week gerectificeerd.” Slechts één burger, de heer Van de Horst, mocht een verklaring voorlezen. Hij had dit vooraf aangevraagd en instemming gekregen. Van de Horst sprak zijn ongerustheid uit over problemen bij opvangcentra zowel binnen als buiten Nederland. Bovendien vindt hij het niet eerlijk dat er binnen de gemeente op allerlei manieren bezuinigd wordt en de vluchtelingen alles gratis krijgen. Ook is hij beducht voor veiligheidsissues: “De politie kan door de onderbezetting de extra werkdruk als gevolg van deze instroom niet aan. We kunnen hier geen vierhonderd man kwijt.” Van de Horst verwees naar het Dublin akkoord: er bestaat geen asielrecht in een EU-land voor hen die uit een veilig land komen. Zijn betoog leverde hem een uitnodiging van wethouder Mulder op om er samen nader over te praten.
Hierna volgde het debat. Snel werd duidelijk dat alle partijen, behalve Heusden Transparant, zouden instemmen met de komst van vier kleinschalige opvangcentra binnen de gemeente, die elk honderd vluchtelingen herbergen. Hamming lichtte toe waarom hij de verantwoordelijkheid heeft genomen tot een aanpak waarbij integratie en participatie centraal staan: “Op deze wijze houden we de regie in eigen hand en kan het ons niet overkomen dat we het opnemen van vluchtelingen opgelegd krijgen. Het belang van eigen inwoners staat bij mij overigens bovenaan.” Natuurlijk volgde nog wat partijretoriek. Immers in december 2015 werd nog gesproken over een opvangperiode van één jaar, inmiddels blijkt dit maximaal drie jaar te zijn. Het argument voor deze oprekking is dat een dergelijke termijn volgens Hamming c.s. nodig is om de vluchtelingen op een verantwoorde wijze te integreren en te laten participeren in de regionale samenleving.
Is komst opvangcentra financieel haalbaar?
Nagenoeg iedere partij begon het betoog met het uitspreken van hun zorg over de ernst van het vluchtelingenprobleem en de achterliggende oorzaken hiervan. Unaniem spraken zij uit dat de hulp niet bedoeld is voor vluchtelingen die hier zijn om economische redenen. Uitspraken over barmhartigheid, verdraagzaamheid, gelijke behandeling en veiligheid voor de inwoners én de vluchtelingen waren zoals verwacht niet van de lucht tijdens het debat. Diverse partijen vroegen zich af of er sprake is van het nemen van maatregelen als vluchtelingen niet meewerken. Hoe het zit met de samenstelling van de groepen? Raadslid Patrick van de Steen had op persoonlijke titel de raad laten weten zich zorgen te maken over de veiligheid van de vrouwelijke inwoners als er sprake is van opvang van vierhonderd alleenstaande mannelijke vluchtelingen. Hamming zegde de raad toe bij wangedrag maatregelen niet te schuwen: “Onze normen en waarden zullen opgevolgd dienen te worden. De vluchtelingen moeten meedoen. Omgekeerd geldt dit ook voor de veiligheid van de vluchtelingen. Binnen mijn mogelijkheden bepleit ik een samenstelling van gevarieerde groepen.”
De inhoud van de brief aan inwoners werd uitgebreid besproken. Die moet duidelijker, kort en bondig geformuleerd worden. Essentie is dat alle burgers mee mogen praten. Zowel voor- als tegenstanders, met respect voor elkaars standpunten. De raadsleden voorzien minder grote problemen qua huisvesting en werkgelegenheid.
Bij de behandeling over het verlengen van de oorspronkelijk termijn van één jaar naar maximaal drie jaar en met name ook het definiëren van gefaseerde in- en uitstroom, leek wethouder Mulder het soms zichtbaar benauwd te krijgen. Pas na een ingediend amendement kon zij weer wat rustiger adem halen. Overigens hield Heusden Transparant voet bij stuk en houdt zij vast aan een termijn van één jaar. Zij stemden als enige tegen. Het CDA voorziet dat de opvang langer gaat duren dan drie jaar en wil liever een flexibele termijn. Uiteindelijk ging het CDA door de knieën en stemde alsnog in met de termijn van maximaal drie jaar, zij het dat de opvang kostenneutraal plaatsvindt. Dit laatste is overigens een randvoorwaarde voor alle partijen. Heusden bepaalt, het rijk betaalt.
Of het financieel haalbaar is een en ander kostenneutraal te houden, is vooralsnog onduidelijk. Het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) dient de kosten voor opvang te vergoeden, daar is overleg over gaande, het lijkt nog geen gelopen koers. De integratiekosten zoals onderwijs, en mogelijk extra veiligheidskosten, zullen de ministeries moeten dragen. Het is de vraag in hoeverre hiertoe binnen de ministeries bereidheid bestaat. Volgens Hamming moet Den Haag lef tonen om het ‘experiment’ in Heusden te doen slagen. Lukt de kostenneutraliteit niet, dan moet hij terug naar de raad.
Kortom er zijn nog wat heuvels te beklimmen, vluchtheuvels zo u wilt.